News Agency:Xəbərlər
İran İslam Cumhuriyeti Xarici İşlər Naziri Səyyid Abbas Əraqçinin Tehranda yerləşən xarici səfirlik və nümayəndəlik rəhbərləri ilə görüşündə çıxışı
25 Xordad 1404 (15 İyun 2025)
"Bismillahir - Rəhmanir-Rəhim Hamınızın sabahınız xeyir olsun. Bu gün sizi görməkdən böyük məmnunluq duyuram və dəvətimizi qəbul edib Xarici İşlər Nazirliyinə gəldiyiniz üçün təşəkkür edirəm. Bu gün sizə son günlər baş verən hadisələr – yəni sionist İsrail rejiminin İran İslam Respublikasına qarşı açıq təcavüzü haqqında bəzi açıqlamalar vermək istərdim. Hamınızın xəbərləri izlədiyiniz kimi, cümə səhərindən başlayaraq İsrail rejimi heç bir xəbərdarlıq etmədən və heç bir əsas olmadan müxtəlif hədəflərə qarşı hücumlar həyata keçirdi. Bu hücumlar İran İslam Respublikasının ərazisinə qarşı açıq təcavüzdür. Ən önəmli hədəflərdən biri Natanz nüvə obyektləri, həmçinin Tehran şəhəri daxilindəki bəzi yerlər oldu. Bu hücumlar nəticəsində çox sayda dinc sakin – qadınlar, uşaqlar, nüvə alimlərimiz və hətta evlərində olan bəzi hərbi komandirlər həyatını itirdi. Bu hadisələr biz ABŞ ilə nüvə müzakirələrinin ortasında ikən baş verdi və bu gün (bazar ertəsi) Muskatda altıncı müzakirə raundu keçiriləcəkdi. İsrail rejimi beynəlxalq hüququ pozmaqda heç bir sərhəd tanımır. Hamınız Qəzzədə gördünüz ki, təkcə günahsız fələstinlilər deyil, beynəlxalq hüquq, humanitar hüquq və insan hüquqları da orada ayaqlar altına atıldı. Bu dəfə isə bu rejim beynəlxalq hüququn yeni bir qırmızı xəttini keçdi: bir nüvə obyektinə hücum etdi ki, bu, hər cür şəraitdə qadağandır və ağır pozuntu hesab olunur. Təəssüf ki, Təhlükəsizlik Şurası bu məsələdə səssiz qaldı. Bir çox ölkələr, xüsusilə region dövlətləri bu təcavüzü qınadılar. Burada olan hörmətli səfirlərə və ölkələrinə bu mövqelərinə görə təşəkkürümü bildirirəm. Amma bəzi Avropa ölkələri ki, özlərini beynəlxalq hüquqa sadiq və mədəniyyət daşıyıcısı kimi təqdim edirlər, İsraili qınamaq əvəzinə İrana hücum olunmasına reaksiya verdilər – bu, təəssüf doğurur. Biz öz qanuni özünümüdafiə prinsipinə əsaslanaraq cavab verdik. Bu beynəlxalq münasibətlərdə tanınmış bir haqqdır. Silahlı qüvvələrimiz iki gecə öncə cavab verməyə başladı və dünən gecə siz daha geniş cavabları şahid oldunuz. Bizim məqsədimiz yalnız özümüzü müdafiə etmək və təcavüzə qarşı durmaqdır. İlk gecə yalnız İsrailin hərbi hədəflərinə zərbələr endirdik. Dünən isə, onlar Tehran neftayırma zavodunu və Əsəluye bölgəsindəki iqtisadi obyektləri hədəf aldıqdan sonra biz də onların iqtisadi obyektlərinə cavab verdik. Əsəluye-yə hücum son dərəcə təhlükəli və açıq təcavüz idi. Bu, Fars körfəzində gərginlik yaratmaq məqsədi daşıyır ki, bu bölgədəki hərbi eskalasiya bütün regionu və hətta dünyanı təsirləndirə bilər. Ümid edirik ki, beynəlxalq ictimaiyyət bu cinayətləri və təcavüzləri dayandırmaq üçün tezliklə tədbir görəcək. Biz Natanz nüvə obyektinə edilən hücumla bağlı Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin fövqəladə iclas keçirməsini istədik. Bu görüş sabah, bazar ertəsi keçiriləcək. Ümid edirik ki, İsrail rejiminin bu açıq hüquq pozuntusu ciddi şəkildə qınanacaq. Agentlikdə üzv olan ölkələrin səfirlərindən xahiş edirəm ki, bu məsələni öz paytaxtlarına çatdırsınlar. Bizim və beynəlxalq ictimaiyyətin gözləntisi bu hücumun qəti şəkildə qınanması və cəzalandırılmasıdır. Bu, bəlkə də beynəlxalq hüququn son qırmızı xətti idi və əgər bu xətt də keçilərsə və cəzasız qalarsa, sabah başqa ölkələr üçün də təhlükə yaranacaq. Növbəti vacib məsələ budur: bizim üçün aydındır ki, bu təcavüz ABŞ-ın dəstəyi olmadan mümkün deyildi. Bizdə bu hücumlarda regiondakı ABŞ qüvvələrinin və bazalarının iştirakı ilə bağlı kifayət qədər sənəd və sübutlar mövcuddur. ABŞ Prezidenti bu dəstəyi açıq şəkildə dilə gətirib. Ona görə də biz ABŞ-ı bu hücumların şəriki hesab edirik və məsuliyyət daşıdığını bildiririk. Biz hələ ki, yalnız İsrail rejimi daxilindəki hədəfləri vurmuşuq. Biz müharibənin genişlənməsini istəmirik, amma əgər bizə məcbur edilərsə, biz də cavab verəcəyik. Əslində biz müharibə istəmirdik. Biz nüvə proqramımızla bağlı diplomatik danışıqlar aparırdıq. Amma təcavüz bizə məcbur ediləndə, biz özümüzü müdafiə etmək haqqımıza sahibik. Əgər təcavüz dayandırılsa, cavabımız da dayanar. Bu gün biz Muskatda altıncı raund müzakirəni keçirməli idik. Biz nüvə proqramımızın sülhməramlı olduğunu sübut etməyə tam hazırıq. 2015-ci il razılaşmasında da bunu etdik. Əgər razılaşma İranın nüvə silahına sahib olmamasını təmin etməyi hədəfləyirsə, biz buna hazırıq. Çünki bu, bizim öz doktrinamızdır – biz nüvə silahını haram və qadağan sayırıq. Amma əgər məqsəd İranı hüquqlarından məhrum etməkdirsə, belə bir razılaşma üçün hazır deyilik. Buna görə də biz ABŞ ilə beş raund danışıqlar keçirdik və altıncı raundda öz təklifimizi verməyə hazırlaşırdıq. ABŞ tərəfi ötən raundda bir təklif vermişdi, amma bu təklif qənaətbəxş deyildi. Biz yeni bir qarşı təklif hazırlamışdıq ki, bu gün təqdim edəcəkdik. Bu təklifin razılaşma üçün yeni imkanlar aça biləcəyinə inanırdıq. Amma aydındır ki, İsrail rejimi heç bir danışıqları istəmir. Nüvə müzakirələrinin ortasında həyata keçirilən bu hücum da bunu sübut edir. Keçmişdə də bu rejim həmişə sabotaj və terrorlarla diplomatiyanı pozmağa çalışıb. 1400-cü ilin baharında Vyanada aparılan danışıqlar zamanı da Natanzda elektrik sistemi partladılmış və nəticədə bir çox sentrifuqa sıradan çıxmışdı. Biz o vaxt cavab olaraq uraniumu 60%-ə qədər zənginləşdirməyə başladıq. İndi də eyni məqsədlə – diplomatiyanı məhv etmək məqsədi ilə bu addım atılıb. Son iki gündə ABŞ-dan özəl kanallar vasitəsilə mesajlar aldıq ki, bu hücumda onların rolu yoxdur və olmayacaq. Amma biz bu bəyanatlara inanmırıq. Bizim sübutlarımız var. Əgər ABŞ doğrudan da bu iddiada səmimidirsə, açıq şəkildə mövqeyini elan etməlidir. Təkcə gizli mesajlar kifayət etmir. Açıq şəkildə hücumu pisləməli və bu münaqişədən uzaq olduğunu göstərməlidir. Ümid edirəm beynəlxalq ictimaiyyət bu məsələyə ciddi diqqət yetirəcək və beynəlxalq hüququ pozan bu təcavüzə lazımi cavab verəcək. Bu, regionda və dünyada sülhün təmin olunmasının ən yaxşı yoludur. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm.
© 2019 - economy@mfa.ir